De staatssecretaris van Financiën heeft vragen van de Eerste Kamer over de kabinetsreactie op het evaluatierapport van de innovatiebox beantwoord.

De innovatiebox heeft als doel het bevorderen van het vestigingsklimaat voor innovatieve bedrijven en het bevorderen van R&D-uitgaven. Ten aanzien van de doelstelling om het vestigingsklimaat te bevorderen is de conclusie van de evaluatie overwegend positief, namelijk grotendeels doeltreffend en deels doelmatig. Ten aanzien van de doelstelling om R&D te bevorderen is de innovatiebox beperkt doeltreffend en niet doelmatig.

Anders dan de vragenstellers menen krijgt niet iedere regeling, die de belastingdruk vermindert en ten doel heeft om het vestigingsklimaat te bevorderen, per definitie een positief oordeel. Van belang is de mate waarin de regeling de locatiekeuze met betrekking tot nieuwe en bestaande activiteiten beïnvloedt. Daarnaast is van belang dat de ingezette middelen terechtkomen bij de doelgroep en zo min mogelijk negatieve neveneffecten hebben. Een regeling kan niet doelmatig zijn wanneer dezelfde doelen op andere wijze gerealiseerd kunnen worden met minder uitvoeringskosten, administratieve lasten of budget.

Het belastingstelsel kent twee generieke regelingen die beogen R&D te bevorderen: de innovatiebox en de WBSO. Beide regelingen worden periodiek geëvalueerd op doeltreffendheid. Uit de evaluatie van de innovatiebox over 2010-2019 blijkt dat deze regeling per euro gederfde belastinginkomsten € 0,28 aan extra uitgaven aan speur- en ontwikkelingswerk (S&O) realiseert. Uit de evaluatie van de WBSO over 2011-2017 blijkt dat op de korte termijn de gemiddelde extra uitgaven aan S&O € 0,70 zijn per euro gederfde belastinginkomsten. Per geïnvesteerde euro leidt de WBSO tot meer meetbare extra S&O dan de innovatiebox. Andere mogelijke effecten zijn lastig meetbaar en kunnen derhalve niet gekwantificeerd worden.

Bij een positieve evaluatie van een fiscale regeling is er vanuit het perspectief van doelmatig- en doeltreffendheid geen aanleiding om de regeling aan te passen. De huidige begrotingsregels schrijven voor dat een regeling wordt afgeschaft of versoberd voor zover deze negatief is geëvalueerd. Indien het de wens is om een fiscale regeling desondanks in stand te houden, dient het kabinet hier in een kabinetsreactie expliciet op in te gaan. Gezien de demissionaire status van dit kabinet is het aan een volgend kabinet om de uitkomsten van de evaluatie te wegen en te beoordelen.