Recht op aftrek negatieve inkomsten eigen woning voor in Duitsland wonende gepensioneerde

De aftrek in verband met negatieve inkomsten uit eigen woning is een aftrekpost, die verband houdt met de persoonlijke en de gezinssituatie van belanghebbende. In internationale verhoudingen wordt het recht op aftrek beoordeeld volgens de zogenaamde Schumacker-rechtspraak van het Hof van Justitie EU. Hof Den Bosch heeft als bijlage bij een drietal zaken uit 2022 een uitgebreide zienswijze gegeven over de reikwijdte van deze rechtspraak.

Hof Den Bosch heeft onlangs geoordeeld over het recht op aftrek in Nederland van negatieve inkomsten uit eigen woning voor een in Duitsland wonende gepensioneerde. Het hof gebruikte daarbij deze zienswijze. De inkomsten bestonden uit een AOW-uitkering en twee pensioenuitkeringen. De beide pensioenuitkeringen waren niet in Nederland belast; de AOW-uitkering wel. De belastingheffing over de pensioenuitkeringen in Duitsland bedroeg nihil.

Het hof stelde vast dat de gepensioneerde niet kon worden aangemerkt als een kwalificerende buitenlands belastingplichtige. Dat gold ook voor zijn echtgenote, met wie hij in gemeenschap van goederen was gehuwd. Omdat zij voor de toepassing van de Wet IB 2001 niet aangemerkt konden worden als partners, is het mogelijke recht op aftrek beperkt tot het aandeel in de negatieve inkomsten uit eigen woning van de gepensioneerde zelf.

Bepalend voor het recht op aftrek in deze zaak was het antwoord op de vraag of Duitsland in voldoende mate rekening houdt met de persoonlijke situatie van de gepensioneerde. Hierbij wordt gekeken naar het inkomen dat in Duitsland effectief in de belastingheffing wordt betrokken en naar de tegemoetkomingen, waarop de gepensioneerde recht heeft volgens de Duitse wetgeving.

De Duitse belastingvrije som kwalificeert als een voordeel in verband met de persoonlijke situatie. Het in Duitsland in aanmerking genomen belastbare inkomen was lager dan de geldende belastingvrije som en daarmee onvoldoende om alle in Duitsland geldende tegemoetkomingen die verband houden met de persoonlijke situatie in aanmerking te nemen. Daarom moet Nederland een deel van de volgens zijn wetgeving geldende tegemoetkomingen verlenen. Dat gebeurt in de verhouding van het in Nederland belaste inkomen en het wereldinkomen. In dit geval betekent dit dat 49,83% van de negatieve inkomsten uit eigen woning in aanmerking moet worden genomen. De uitkomst daarvan zou zijn dat een bedrag aan inkomstenbelasting van € 268 verschuldigd is.

De tegemoetkoming wordt begrensd door de belastingheffing, die een ingezetene van Nederland verschuldigd zou zijn in vergelijkbare omstandigheden. Dat zou neerkomen op een bedrag aan inkomstenbelasting van € 540. De aanslag inkomstenbelasting 2015 van de gepensioneerde is vastgesteld op € 785. Het hof heeft de aanslag verminderd tot een bedrag aan inkomstenbelasting van € 540.